Hoofdstuk 1

1. De Groote Beek bij Stroe

De onderzoekslocatie is de Groote Beek. Voor deze onderzoekslocatie is gekozen omdat ten eerste alle benodigde milieugegevens hiervan reeds bekend en beschikbaar zijn via Niebeek Milieumanagement bv. Ten tweede is deze beek op sommige plaatsten vervuild met chroom en nikkel, zodat er naast vervuilde onderzoekslocaties een goede referentielocatie aanwezig is. Tenslotte staan de waterplanten al enige tijd in contact met de vervuiling, waardoor de metalen in de waterplanten hebben kunnen accumuleren.

De Groote Beek bij Stroe ligt in de gemeente Barneveld, provincie Gelderland. Zij heeft haar oorsprong 500 meter ten oosten van Stroe en mondt 7,5 km verder uit in de Esvelderbeek nabij Barneveld. In deze beek is sprake van peilbeheer middels een houten stuw, zodat de beek niet te snel droog komt te staan.

In 1994 is er een oriënterend onderzoek verricht door Heidemij naar de waterbodemkwaliteit. Daarbij is gebleken dat benedenstrooms van de overstort via het gemeentelijk gemengd rioolstelsel van Stroe een verontreiniging aanwezig is, verspreid over een traject van 2,5 km. Deze verontreiniging is afkomstig van een verchroom- en vernikkelinstallatie van het metaalverwerkingsbedrijf Steco. Zij loost afvalwater (metalen en olie) op het riool. Volgens het zuiveringschap wordt voldaan aan de lozingseisen, maar zij stelt wel dat door de geringe slibvracht van de Groote Beek kleine lozingen kunnen leiden tot verhoogde gehalten in de waterbodem. Bij dit onderzoek is geconstateerd dat direct na de overstort een klasse III nikkelverontreiniging aanwezig is en op 1 km stroomafwaarts een klasse IV nikkel- en chroomverontreiniging. In 1997 heeft de gemeente Barneveld de overstort buiten gebruik gesteld. Hierdoor is sanering van de Beek een mogelijkheid geworden.

Bij het "Nader onderzoek"⁽¹⁾ uitgevoerd door Niebeek Milieumanagement bv is de waterbodem getoetst aan de Evaluatienota Water en de Derde Nota Waterhuishouding. Hierin wordt vermeld dat klasse III waterbodems voldoen aan de interventiewaarde ofwel matig verontreinigd zijn. Klasse IV waterbodems overschrijden deze waarde en zijn dus sterk verontreinigd. Uit dit onderzoek is verder gebleken dat de beek over het traject homogeen verticaal verdeeld is.

Conform het "Protocol voor nader onderzoek, lintvormige oppervlaktewateren" heeft Niebeek het onderzoekstraject onderverdeeld in ruimtelijke eenheden. In totaal is de beek ingedeeld in tien ruimtelijke eenheden (RE's) van 250 meter lang (RE I t/m X). Na toetsing van de analyseresultaten is gebleken dat de sliblaag in dit traject matig tot sterk verontreinigd is met nikkel en incidenteel met chroom. De ondergrond bleek niet verontreinigd. Om aan te tonen dat de riooloverstort van Stroe verantwoordelijk is voor de verontreinigde stoffen in de waterbodem is bovenstrooms van de overstort een mengmonster genomen. Uit de resultaten is gebleken dat inderdaad de overstort verantwoordelijk is voor de verontreiniging.⁽¹⁾